De samenleving digitaliseert in rap tempo. Maar in hoeverre hebben digitaal kwetsbare inwoners toegang tot internet? Wat doen zij online? En hoe kunnen deze mensen digitaal vaardiger worden?
Onderzoek digitale vaardigheden
Mensen brengen steeds meer tijd door op het internet. Ook overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties investeren in de ontwikkeling van het digitale contact met hun doelgroep en medewerkers.
Bij haar start constateerde de Digitale Academie Noord-Nederland dat er nog relatief weinig kennis is over de digitale vaardigheden van inwoners van de arbeidsmarktregio Groningen. Wie komen hierin niet goed mee en waarom niet? Hebben zij interesse en mogelijkheden om hun digitale vaardigheden te ontwikkelen? Welke belemmeringen ervaren zij hierbij? Deze vragen waren aanleiding voor de Digitale Academie Noord-Nederland om een onderzoek te starten onder digitaal kwetsbaren in de arbeidsmarktregio Groningen. Het verkennende onderzoek is uitgevoerd door Arnout Ponsioen, verbonden aan het lectoraat Digitale Transformatie, en afgestemd met onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen.
Omvangrijke uitdaging
Een van de resultaten van het onderzoek is dat de groep digitaal kwetsbaren heel divers is: Naast ouderen zijn ook jongeren, laaggeletterden, inwoners met een migratieachtergrond, fysieke/mentale beperking en afzijdigen digitaal kwetsbaar. Arnout Ponsioen: “Er is veel diversiteit binnen de groep digitaal kwetsbaren. Zij hebben verschillende problemen met digitalisering en ook behoefte aan andere oplossingen. Dat vraagt veel meer maatwerk in het aanbod om te leren en geholpen te worden, maar ook om meer inclusieve digitale interfaces. Dit is echt een grote uitdaging."
Andere opvallende resultaten uit het onderzoek onder digitaal kwetsbaren zijn:
Toegang tot internet verloopt vaak uitsluitend via een mobiele telefoon dat in zichzelf beperkend is in het gebruik.
Er is geen intrinsieke motivatie om digitaal vaardiger te willen worden, maar wordt vooral gedreven door de wens om korte termijn voordelen te behalen op andere terreinen (financieel, spullen, etc.).
Hulpstructuren (digitale mantelzorg, bibliotheek, welzijnsorganisaties, woningcorporaties, winkels, etc.) zijn cruciaal voor inwoners die niet kunnen of willen leren.
Het benutten van de beschikbare hulpstructuur en leeraanbod wordt beperkt door o.a. schaamte over eigen onkunde, de ander niet tot last willen zijn, geen sociaal netwerk hebben, zorgen over de privacy, en het onvoldoende zicht hebben op het aanbod om te leren en geholpen te worden.
Het ontwikkelen van digitale vaardigheden doen ze bij voorkeur informeel, dichtbij, in een fysieke setting, met vertrouwde gezichten, in eigen taal en tempo.
We moeten inzetten op het bij elkaar brengen van al die organisaties die toegang hebben tot digitaal kwetsbaren.
Bouwen van een netwerk
Om de digitale vaardigheden onder kwetsbaren in de arbeidsmarktregio Groningen te bevorderen, moeten we volgens Arnout Ponsioen in ieder geval beter van elkaar weten wie welk aanbod heeft en waar welke vraag zit. "We moeten inzetten op het bij elkaar brengen van al die organisaties die toegang hebben tot digitaal kwetsbaren," vertelt Arnout Ponsioen. "Het bouwen van een netwerk waarbinnen we praktijkervaringen kunnen delen, slimmer naar elkaar kunnen verwijzen en ook nieuwe samenwerkingen op gang kunnen brengen."
Meer weten?
Lees hier het volledige onderzoeksrapport. Lees je lieverd een samenvatting? Bekijk dan een visualisatie van de belangrijkste resultaten of een visualisatie van de belangrijkste adviezen. Op de pagina Belang Digitalisering kun je alle informatie gebundeld vinden.
Teksten van Hanze.nl